Schenken van medisch materiaal

Mondmaskers tegen het coronavirus
13/05/20

01/04/2020 - In de strijd tegen het coronavirus (covid-19) wordt de bestaande regeling voor het schenken van o.m. voedseloverschotten uitgebreid tot schenkingen van medisch materiaal aan ziekenhuizen. Daardoor hoeft geen BTW aangerekend te worden op de schenking. De door de schenker betaalde BTW blijft bovendien aftrekbaar in alle omstandigheden. De maatregel is tijdelijk: hij is van toepassing van 1 maart tot 30 juni 2020.

Als een onderneming goederen aankoopt en de BTW in aftrek brengt, maar ze nadien niet verkoopt of niet voor haar bedrijfsactiviteit gebruikt, en ze “onttrekt” aan de onderneming, moet over die “onttrekking” in principe BTW betaald worden. Dat geldt ook als de goederen gratis weggegeven worden aan een goed doel.

Omdat die regeling niet bepaald een aanmoediging vormt voor liefdadige schenkingen, zijn er in het verleden al uitzonderingen op dat principe ingevoerd. De eerste uitzondering betreft het schenken van voedseloverschotten aan voedselbanken. Vorig jaar is daar een tweede categorie aan toegevoegd. De regeling werd uitgebreid tot levensnoodzakelijke niet-voedingsmiddelen die onverkoopbaar zijn en geschonken worden aan een liefdadig doel.

Als antwoord op de coronacrisis wordt de regeling nu nog verder uitgebreid, tot schenkingen van medische hulpmiddelen en van beschermingsmiddelen (voor zowel zorgverleners als patiënten) aan erkende ziekenhuizen en andere instellingen voor gezondheidszorg. Ook op dergelijke schenkingen moet dus (tijdelijk) geen BTW meer betaald worden.

Van mondmaskers over materiaal voor tests tot software

Daarmee hoopt de regering dat de dringende tekorten aan medisch materiaal gedeeltelijk aangevuld worden via milde schenkingen vanuit de bedrijfswereld. In de eerste plaats gaat het dan ook om de artikelen waarvan het wel bekend is dat er tekorten heersen. Denk aan mondmaskers, beademingsapparaten, en materiaal waarmee getest kan worden op de aanwezigheid van het virus.

Voorts ook beschermingskledij, zeep en handgel.

Maar de omschrijving is heel ruim. Het gaat om elk toestel of instrument – of een onderdeel ervan – dat gebruikt kan worden voor diagnose, preventie of behandeling van (menselijke) ziekten. Zelfs software valt eronder. Geneesmiddelen daarentegen zijn uitdrukkelijk uitgesloten.

Schenkingen aan erkende ziekenhuizen

De begunstigde van de schenking moet een erkend ziekenhuis zijn of een andere erkende instelling voor gezondheidszorg. Daaronder vallen ook associaties van ziekenhuizen en ziekenhuisgroeperingen of -netwerken.

De fiscus geeft het voorbeeld van een veearts die een beademingstoestel wegschenkt dat hij normaal gezien in zijn praktijk gebruikt. Maar de regeling gaat veel verder dan dat. De maatregel geldt ook voor ondernemingen die het bedoelde medisch materiaal niet (zouden) gebruiken voor hun economische activiteit maar het speciaal aankopen met de bedoeling om het weg te schenken. De fiscus zegt er zelfs expliciet bij dat de schenker ook in dat geval recht heeft op BTW-aftrek. In principe is BTW-aftrek alleen mogelijk voor goederen of diensten die men beroepsmatig gebruikt. Maar van die regel wordt nu afgeweken om het schenken van medisch materiaal maximaal aan te moedigen.

Document opmaken in tweevoud

Zoals bij de bestaande regelingen (voor voedseloverschotten enz.) moeten schenker en begunstigde wel bepaalde formaliteiten vervullen. Er moet een document in twee exemplaren opgemaakt worden waarin de begunstigde bevestigt dat de goederen gratis verkregen zijn en dat ze gebruikt zullen worden in de medische zorg.

In principe moet er voor elke schenking apart een document opgemaakt worden. En dat moet een volledige omschrijving van de goederen bevatten. Maar de fiscus is tolerant en aanvaardt enkele vereenvoudigingen. Zo volstaat het om één keer per maand een verzameldocument op te stellen. En de omschrijving van de goederen mag algemeen per categorie gebeuren. Of men kan zelfs volstaan met een aan het document vastgeniete scanninglijst of een kasticket. De schenker is voorts niet verplicht zijn exemplaar van het document op te nemen in zijn boekhouding. Hij moet alle gegevens natuurlijk wel bewaren.

Bron: Circulaire nr. 2020/C/46 van 24 maart 2020