Oplossing voor discussie over verzekeringsgift
25/01/2017 - Een wetswijziging moet een einde maken aan een felle polemiek die eind 2015 losgebarsten is rond de “verzekeringsgift”. De Vlaamse belastingdienst verklaarde toen, tegen de gangbare mening in, dat er toch erfbelasting verschuldigd is op een levensverzekering die door de erflater geschonken is aan de toekomstige erfgenaam, ook al is er al schenkbelasting betaald. Dat standpunt wordt nu ingeschreven in de wet. Maar de nadelige gevolgen van dat standpunt worden deels opgevangen door de schenkbelasting aftrekbaar te maken van de erfbelasting.
In de successierechten worden nogal wat “wettelijke ficties” gehanteerd. Zo is er de regel dat al wat men krijgt als gevolg van een contract dat door de erflater aangegaan is (bijv. een levensverzekering), tot de nalatenschap gerekend moet worden en dus onderworpen is aan erfbelasting (artikel 2.7.1.0.6 Vlaamse Codex Fiscaliteit, artikel 8 Wetboek Successierechten). Tot voor kort ging iedereen ervan uit dat die regel niet van toepassing is als de levensverzekering vóór het overlijden geschonken wordt aan de erfgenamen. Want vanaf dan is de verzekering van de erfgenamen en niet meer van de erflater, en kan ze dus ook niet meer tot de nalatenschap behoren.
Erfbelasting ondanks schenking
Maar eind 2015 liet de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) weten dat hij het daarmee niet eens is. De schenking verandert immers niets aan het feit dat het contract – oorspronkelijk – afgesloten is door de erflater, en dat is de voorwaarde die de wet stelt (zie ons artikel “Erfbelasting betalen ondanks verzekeringsgift, vindt Vlabel”). Daarop brak een storm van verontwaardiging los.
De Vlaamse wetgever maakt nu een einde aan de polemiek door het standpunt van de belastingdienst in te schrijven in de wet. De wetgever is het niet eens met de tegenargumenten vanuit de rechtsleer en wijzigt de wet om elke discussie uit te sluiten. Aan de fictiebepaling wordt voor alle duidelijkheid toegevoegd dat er geen uitzondering gemaakt wordt voor geschonken contracten.
Maar dan blijft er wel één groot probleem. Als er bij de schenking schenkbelasting betaald is (registratierechten) en vervolgens nog eens erfbelasting bij het overlijden (successierechten), dan is er overduidelijk sprake van dubbele belasting.
Geen dubbele belasting meer
De Vlaamse regering heeft echter een elegante oplossing bedacht voor dat probleem. De grondslag voor de schenkbelasting (de waarde van de polis ten tijde van de schenking) mag voortaan in mindering gebracht worden van de grondslag voor de erfbelasting (de uitkering). In het slechtste geval is dus alleen nog maar erfbelasting verschuldigd op het verschil tussen i) de uitkering en ii) de waarde van de polis bij de schenking. Het voornaamste praktische bezwaar tegen het standpunt van Vlabel wordt daarmee weggenomen.
De nieuwe regeling treedt in werking op 9 januari 2017.
Bron: Decreet van 23 december 2016 houdende diverse fiscale bepalingen en bepalingen omtrent de invordering van niet-fiscale schuldvorderingen, Staatsblad van 30 december 2016 (artikel 34 en 35).