Nieuwe BTW-ketting luidt het einde in van de rekening-courant

Vanaf 2024 of ten laatste vanaf 2025 verdwijnt de gekende BTW-rekening-courant. In de plaats komt een zogenaamde “provisierekening”. Daar zijn duidelijke voordelen aan verbonden voor de BTW-plichtige die zijn/haar BTW-tegoed snel(ler) zou willen terugkrijgen, ook al zijn nog niet alle details ingevuld. De hele hervorming gebeurt echter vooral met het oog op een betere inning.

Als een BTW-plichtige voor een bepaald aangiftetijdvak meer BTW kan aftrekken dan wat hij moet afdragen aan de Schatkist, wordt dat saldo overgedragen naar het volgende aangiftetijdvak. Concreet gebeurt dat door het overschot in te schrijven op de zogenaamde rekening-courant. Dat is de staat van de schulden en tegoeden die de administratie voor elke BTW-plichtige bijhoudt. De BTW-plichtige kan het overschot (het BTW-tegoed) ook terugkrijgen, maar daar moet hij dan uitdrukkelijk om verzoeken (in de aangifte), en dat is een wat moeizame procedure, zeker voor wie zijn geld snel terug wil. Snelle teruggave is in elk geval gekoppeld aan heel wat voorwaarden.

In principe gebeurt teruggave aan het eind van het jaar, maar een teruggave per kwartaal is mogelijk als het BTW-tegoed bepaalde minimumbedragen overschrijdt (zie https://financien.belgium.be/nl/ondernemingen/btw/betaling-teruggave/teruggave#q6). Teruggave elke maand is ook mogelijk (althans voor maandaangevers) maar daarvoor moet men een vergunning aanvragen en gelden bijzondere vereisten inzake omzet en bedragen. Bovendien is er in de praktijk een probleem van ongelijkheid, omdat niet alle kantoren even streng toezien op het naleven van de voorwaarden.

Vlot beheer van tegoeden via provisierekening

Een groot deel van die complexiteit zou moeten verdwijnen zodra de nieuwe BTW-ketting in werking treedt. Een belangrijke nieuwigheid daarbij is de afschaffing van de rekening-courant. Dat instrument wordt vervangen door een “provisierekening” voor elke BTW-plichtige. Qua principe is dat hetzelfde als de vroegere rekening-courant, maar het beheer ervan belooft gemakkelijker te worden, zowel voor de administratie als voor de BTW-plichtige.

Met name zullen BTW-plichtigen vrijwel onmiddellijk, op elk moment en zonder formaliteiten een teruggave kunnen krijgen van hun BTW-tegoed dat op de provisierekening staat. Een vergunning is dus in elk geval niet meer nodig. Ze zullen ook vrij het bedrag kunnen kiezen. Tot nu toe betrof een teruggave in principe altijd het hele BTW-tegoed. Het beheer van de provisierekening gebeurt via MyMinfin.

Teruggave via aangifte blijft mogelijk

Hoewel al die operaties dus los staan van de BTW-aangifte, zal het mogelijk blijven om teruggave te vragen op de vertrouwde manier, door het daartoe bestemde vak op de aangifte aan te kruisen. Er komt wel een beperking: teruggave via die weg zal alleen nog maar betrekking hebben op het tegoed van de betrokken aangifteperiode zelf (niet meer ook op vorige periodes zoals nu). We kunnen veronderstellen dat een dergelijke vraag niet echt nodig is voor vorige periodes omdat het tegoed m.b.t. die periodes intussen al wel op de provisierekening ingeschreven zal zijn. Voor maandaangevers wordt de procedure wel versoepeld. Iedere maandaangever kan voortaan om een maandelijkse teruggave vragen, zonder dat nog een vergunning vereist is. Voor kwartaalaangevers lijkt de procedure grosso modo ongewijzigd te blijven.

Met betrekking tot de provisierekening valt wel nog op te merken dat de concrete werking nog geregeld moet worden met een koninklijk besluit. Het is niet uit te sluiten dat de fiscus daarbij toch nog bepaalde voorwaarden oplegt.

Inwerkingtreding

Formeel treedt de nieuwe wetgeving in werking op 1 januari 2024. Maar de fiscus denkt een half jaar nodig te hebben om elke rekening-courant om te zetten naar een provisierekening. En vertragingen zijn daarbij niet uit te sluiten. De effectieve inwerkingtreding Is ten laatste voor 1 januari 2025.

Bron: Wet van 12 maart 2023, Staatsblad van 23 maart 2023